Aslında rezil olmaktan hepimiz korkarız. Çoğumuz için topluluk önüne çıkmak, konuşma yapmak, tanımadığımız ortamlara girmek çok da kolay olmayabilir. Fakat bunları yapmaktan kaçmak aklımıza gelmez. Bu heyecanı hayatın bir parçası olarak yaşamaya alışkınızdır. Bazıları için ise bu kaygılar çok daha fazla, gittikçe artan, fiziksel semptomların eşlik ettiği ve sonunda kaçınma hareketlerinin gözüktüğü bir hal alır. Önceleri ufak ufak başlar herşey. “Tuvaletim geldi ama şimdi kalkarsam rezil olacağım. Birşey başıma gelecek, en iyisi ben yerimde oturmaya devam edeyim.” “Öğlen yemeğe çıktık. Herkes gibi biz de yemeğimizi aldık. Fakat yemek yemekten çekiniyorum. Ya yemek yerken rezil olursam. Ya elim titrer ve herkes bunu görürse.” “Kalabalık bir ortam var. Herkes gibi benim de fikirlerim var. Herkes fikrini söylüyor Fakat ya rezil olursam diyerek susmayı tercih ediyorum, insanların gözlerine daha az bakmaya çalışayım. En iyisi çıkışa en yakın yere oturayım.” Sosyal fobisi olan kişilerin söyleyebileceği cümlelerden sadece bazıları bunlar.
Neden sosyal fobi oluşurun birkaç cevabı var aslında. Belirli bir travmatik durumun, örneğin toplum içerisinde yapılan bir konuşma esnasında rezil olunacak bir ortamın oluşması, kişileri etkilemiş olabileceği gibi, o durumun genele yayılarak bir daha rezil olmaktan korkma hassasiyetini geliştirebilir. Travmaların bize en çok öğrettiği şey aynı şeyin tekrarlanmaması için önlem almamız. Bu bağlamda da rezil olmuş biri, bir daha rezil olmamak için bu tarz ortam ve durumlardan kaçınma eylemi içine girmektedir. Bunun sonucunda da kişinin içe kapanması, daha az kişi ile görüşmesi, sosyalliği azaltması, tanıdık yada az tanıdık kişilerin yanında ilgi çekmemek, görünmez olmak için çaba göstermesi vb. gibi durumlar gözlemlenir.
Sosyal fobinin oluşmasına yardımcı olabilecek bir başka etmen ise yetiştiği aile ortamı ve ilişkileridir. Çocuğun aile içinde söz hakkı olmaması, baskın, eleştirel ebeveynlerle yetişmiş olması, fazla başarı odaklı ve başarısızlıklarda da cezalandırılmış olması rezil olma korkusunu tetikleyebilir.
Sosyal fobisi olan bir kişi yaşadığı durumu genelde saçma olarak niteler. Herkesin bunları yapabildiğini, neden kendisinin yapamadığını sorgulayarak ve değişim odaklı seanslara gelirler. Sosyal fobi terapi ile üstesinden gelinebilecek bir problemdir. Eğer siz de böyle bir problem yaşayorsanız lütfen bir terapiste başvurun.
Gözde Bilenser
Aile ve Çift Terapisti
Si Psikoloji
Yorumlar
Yorum Gönder