ÖFKE

Öfke herkes tarafından hissedilen normal ve uygun ifade edildiğinde sağlıklı ve doğal bir duygudur. Ancak kontrolden çıkıp da yıkıcı hale dönüşürse ev hayatında, kişisel ilişkilerde ve genel yaşam kalitesinde sorunlara yol açar. Bireysel, ilişkisel ve toplumsal bir çok sorunun altında ifade edilmeyen ya da yanlış ifade edilen öfke duygusu vardır. Öfkeye yol açan pek çok neden var olmakla birlikte genelde engellenme, haksızlığa uğrama ya da sözümüzün dinlenmemesi veya fiziksel ya da sözel incinmeler öfkeyi tetikler. Diğer duygular gibi fizyolojik ve biyolojik değişmelerle birlikte hissedilirken düşünsel ve davranışsal etkileşimle ifade bulur.

Bazı kişiler öfkelerini ifade etmekte zorlanırlar. Kendilerine ait kuralları ve ölçüleri olması nedeniyle, böyle kişiler öfkelerini ifade etmeye engel koyarlar. Bu kişilerin öfke tepkileri genellikle somurtma, küsme, surat asma gibi edilgen tepkilerdir. Buna öfkenin içe yönelmesi denir ve öfkelerini bu şekilde ifade eden kişiler için fiziksel (baş ağrısı, kan şekerinin yükselmesi, psikosomatik rahatsızlıklar gibi)ve zihinsel (konsantrasyon bozukluğu, uykusuzluk, unutkanlık gibi) rahatsızlıklar kaçınılmazdır.

Bazı kişiler ise öfkelerini dışa yönelterek öfke duygusunu sözel olarak ifade ederler. Ancak bu ifade bir volkanın patlamasına benzer. Kontrolsüz, sert ve yıkıcı olabilir. Öfke sağlıklı ve yapıcı bir şekilde ifade edilmez, sözel, psikolojik ya da fiziksel şiddet barındırır. Öfkelerini bu biçimde ifade eden kişiler için ilişkilerinde sorun yaşamaları, herhangi bir topluluktan ya da toplumdan dışlanmaları kaçınılmazdır.

Evet öfke sağlıklı ifade edilmesi gereken bir duygudur. Sağlıklı ifadeden kasıt kendinize ve bir başkasına fiziksel, sözel ve psikolojik anlamda zarar vermeden çözüme yönelik bir dil kullanarak ifade etmektir. Bunu gerçekleştirebilmek için fizyolojik, algısal ve davranışsal değişimlerin farkında olmamız gerekir. 

Öfke kontrolsüzlüğü bazen birikimlerin bir sonucu bazende öğrenilen bir süreç olabilmektedir. Bu nedenle bir uzman desteği ve çeşitli psikolojik müdahaleler öfke kontrolü sağlanabilir ve ilişkileriniz daha sağlıklı olabilir.

Özgür Bayden
Uzm. Psikolog
Si Psikoloji